C¸c biÖn ph¸p phßng
trõ èc bư¬u
vµng
|
C¸c biÖn ph¸p phßng
trõ èc bư¬u
vµng
|
|
|
Më ®Çu
èc bư¬u vµng, Pomacea canaliculata (Lamarck), lµ
mét trong nh÷ng ®¹i dÞch cña viÖc s¶n
xuÊt lóa nưíc. N¨m 1989, tæ chøc N«ng
lư¬ng cña Liªn hiÖp quèc ®· ưíc
tÝnh s¶n lưîng bÊp bªnh do dÞch èc
bư¬u g©y ra kho¶ng tõ 1-40% diÖn tÝch trång
trät cña Pillippin, g©y thiÖt h¹i mét s¶n
lưîng lín.
§Ó khèng chÕ dÞch h¹i nµy, nh÷ng
ngưêi n«ng d©n ®· ph¶i dïng ®Õn
mét lưîng lín c¸c thuèc phßng trõ
nhuyÔn thÓ tæng hîp ®¾t tiÒn, cã
t¸c dông réng, ¶nh hưëng lªn nhiÒu
loµi sinh vËt kÓ c¶ con ngưêi.
Nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n dưíi ®©y
giíi thiÖu thªm nh÷ng phư¬ng thøc vµ
nh÷ng th«ng tin vÒ qu¶n lý èc bư¬u
vµng. Nh÷ng hiÓu biÕt nµy bao gåm c¶
nh÷ng th«ng tin míi vÒ viÖc gi¶m t¸c
h¹i cña thuèc phßng trõ. C¸c vÊn
®Ò ®ưîc bµn luËn ë ®©y lµ
nh÷ng chi tiÕt vÒ sinh häc cña èc bư¬u
vµng, bao gåm c¶ mét vµi biÖn ph¸p
qu¶n lý mµ ngưêi n«ng d©n cã thÓ
sö dông ®Ó qu¶n lý dÞch h¹i trong
®ång ruéng cña hä.
Mét mãn míi tõ èc bư¬u vµng.
S¶n phÈm d¹ng b¸nh quy gißn, kh«, kh«ng
cã mïi khã chÞu, thêi gian sö dông
dµi h¬n vµ cã thÓ dÔ dµng dïng
cïng víi nh÷ng mãn kh¸c.
Chóng t«i hy väng r»ng nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n nµy cã thÓ trî gióp c¸c kü sư n«ng nghiÖp, nh÷ng ngưêi lµm c«ng vµ nh÷ng ngưêi n«ng d©n hiÓu râ h¬n vÒ ®Æc ®iÓm tù nhiªn, sù lan truyÒn vµ c¸c biÖn ph¸p phßng trõ èc bư¬u vµng.
 Leocadio S. Sebastian Executive Director |
Lêi giíi thiÖu
èc bư¬u vµng, Pomacea canaliculata (Lamarck), ®ưîc
nhËp vµo Philippin kho¶ng gi÷a 1982 ®Õn 1984.
Cã xuÊt sø tõ Nam Mü (Braxin vµ Achentina)
qua §µi Loan. Nã cã gi¸ trÞ dinh dưìng
cao trong vai trß lµm thùc phÈm cho con ngưêi
v× vËy c¸c tr¹i ch¨n nu«i, dùa trªn
lîi Ých céng ®ång vµ c¸ nh©n,
®· thµnh lËp ®Ó nh©n réng c¸c
s¶n phÈm tõ loµi sinh vËt nµy .Tuy nhiªn,
sau vµi n¨m di nhËp, èc bư¬u vµng ®·
trë thµnh ®¹i dÞch cña lóa nưíc.
Trong 3 triÖu hecta ®Êt canh t¸c cña Philippin, cã 1,4 ®Õn 1,6 triÖu hecta bÞ tÊn c«ng bëi èc bư¬u vµng. N¨m 1990, P212M ®· ®ưîc sö dông ®Ó khèng chÕ dÞch h¹i nµy. ThiÖt h¹i lín ®Çu tiªn ®ưîc ghi nhËn vµo n¨m 1986 khi 300 hecta lóa nưíc cña vïng 2 (Thung lòng Cagayan) bÞ èc bư¬u vµng ph¸ ho¹i nÆng nÒ. Sau ®ã, diÖn tÝch lóa bÞ dÞch h¹i tÊn c«ng ngµy cµng t¨ng ®Ó råi trë thµnh mét mèi ®e do¹ cho c¶ quèc gia.
Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña
èc bư¬u vµng trưëng thµnh
èc bư¬u vµng sèng tõ 2-6 n¨m víi
kh¶ n¨ng sinh s¶n cao.
Vá mµu n©u ®Ëm, thÞt mµu tr¾ng ngµ ®Õn mµu vµng h¬i hång hoÆc da cam
KÝch thưíc phô thuéc vµo lưîng thøc ¨n
Giai ®o¹n ph¸ ho¹i chñ yÕu khi kÝch thưíc ®¹t kho¶ng 10 mm (cì h¹t ng«) ®Õn 40 mm (cì qu¶ bãng bµn)*.
N¾p miÖng cña con c¸i b×nh thưêng lâm vµo (a1), nhưng låi ra trong thêi kú giao phèi (a2).
Vá cña èc c¸i trưëng thµnh cong vµo bªn trong (b1), trong thêi k× giao phèi l¹i cong ra phÝa ngoµi (b2).*
Dùa trªn nghiªn cøu cña MS Dela Cruz, RC Joshi vµ AR Martin
|
C¸c d¹ng vµ dÊu hiÖu cña sù ph¸ ho¹i
|
Con non vµ con trưëng thµnh
TËp tÝnh dinh dưìng vµ phæ
thøc ¨n
C¸c nh©n tè giíi h¹n sinh häc trong tù nhiªn
|
Trong qu¸ tr×nh lµm ®Êt
|
Nh÷ng r·nh nhá, n¬i èc bư¬u vµng lµm n¬i Èn n¸u khi møc nưíc trong ruéng thÊp, thu nhÆt èc dÔ h¬n. (Trapped golden applesnail = BÉy èc bư¬u vµng) |
Nh÷ng tÊm lưíi ë ®ưêng nưíc vµo ng¨n c¶n èc vµng vµo ruéng. |
Trong khi cÊy
ThØnh tho¶ng rót nưíc ra khái ruéng ®Ó h¹n chÕ sù di chuyÓn vµ ho¹t ®éng kiÕm ¨n cña èc. |
Nªn thu nhÆt b»ng tay nh÷ng
con èc trưëng thµnh v× vÞt kh«ng
¨n ®ưîc chóng. |
Sau khi gÆt
BiÖn ph¸p phßng trõ tæng hîp dùa trªn c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña lóa
|
|||||||||||||||
| A = Ch¨n th¶ vÞt, nhÆt tay, ®µo r·nh, sö dông c¸c c©y dÉn dô vµ diÖt c¸c æ trøng | |||||||||||||||
| B = NhÆt tay, ch¨n th¶ vÞt, bÉy b»ng c¸c tÊm lưíi, c¾m cäc vµ diÖt c¸c æ trøng | |||||||||||||||
| C = §iÒu chØnh lưîng nưíc, nhÆt tay, sö dông c¸c c©y dÉn dô vµ diÖt c¸c æ trøng | |||||||||||||||
| D = TiÕp tôc nhÆt tay vµ diÖt èc trưëng thµnh vµ trøng | |||||||||||||||
| E = Ch¨n th¶ vÞt, chuÈn bÞ lµm ®Êt kh«. | |||||||||||||||
Nghiªn cøu cña c¸c nhµ khoa häc: MS Dela Cruz, RC Joshi vµ AR Martin tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2000 t¹i PhilRice Maligaya chØ ra r»ng:
Gi¸ trÞ dinh dưìng cña
èc bư¬u vµng
Gi¸ trÞ dinh dưìng trong 100g thÞt èc
bư¬u vµng
- N¨ng lưîng 83 calo
- Protein 12,2 g
- ChÊt bÐo 0,4 g
- Hidrat cacbon 6,6 g
- Ash 3,2 g
- Phot pho 40 mg
- Natri 40 mg
- Kali 17 mg
- Vitamin B2 12 mg
- Niaxin 1,8 mg
- C¸c chÊt dinh dưìng kh¸c như Viatmin C, kÏm,
®ång, manhª vµ ièt
Danh s¸ch c¸c nhµ cung cÊp ph©n
bãn vµ thuèc trõ s©u- ®· ®¨ng
ký thuèc phßng trõ nhuyÔn thÓ tõ
31 th¸ng 3 n¨m 2000
|
D¹ng s¶n phÈm
|
Thµnh phÇn ho¹t tÝnh
|
Tªn s¶n phÈm
|
Hµm lưîng kh«
|
Pha chÕ
|
XÕp lo¹i ®éc tè
|
Tªn c«ng ty
|
|
P
|
Metaldehyde
|
Metabait
6% Pellets |
60 g/kg
|
2-4 kg/ha
4-8 kg/ha |
4
|
Agchem Mftg.
Corp. |
|
F
|
Metaldehyde
|
Meta Flo
|
300 g/L
|
16-20 tbps
/16L water |
2
|
|
|
WP
|
Metaldehyde
|
Porsnail
74 WP |
750 g/kg
|
10 tbsp/16L
water |
||
|
G
|
Metaldehyde
|
Rescue
10 G |
100 g/kg
|
|||
|
P
|
Metaldehyde
|
SnailKil
6% P |
60 g/kg
|
2-4 kg/ha(T)
4-8 kg/ha(DS) |
4
|
|
|
F
|
Chlorothalonil
|
Shield
|
500 g/L
|
4
|
Aldiz Inc.
|
|
|
EC
|
Niclosamide
|
Bayluscide
250 EC |
250 g/L
|
7-14 tbsp/16L
water |
4
|
Bayer Phils., Inc.
|
|
WP
|
Bayluscide
70 WP |
700 g/kg
|
4
|
|||
|
EC
|
Niclosamide
|
Hit 250 EC
|
250 g/L
|
7-14 tbsp/16L
water |
4
|
Cropking
Chem., Inc. |
|
WP
|
Niclosamide
|
Trap 70 WP
|
700 g/kg
|
35 g/16L water
|
4
|
Dow Agro
Sciences B.V., Phils. |
|
PEL
|
Metaldehyde
|
Bayonet
6% Pellets |
60g/kg
|
2-4 kg/ha(T)
4-8 kg/ha(DS) |
4
|
Jardine Davies;
Inc. |
|
PEL
|
Metaldehyde
|
Stop 6%
Pellets |
60 g/kg
|
2-4 kg/ha(T)
4-8 kg/ha(DS) |
4
|
Leads Agri
Product Corp. |
|
WP
|
Niclosamide
|
Archer
50WP |
500 g/kg
|
4
|
Nichimen Corp.
|
|
|
PEL
|
Metaldehyde
|
Ciba Meta
Bait |
60 g/kg
|
2-4 kg/ha(T)
4-8 kg/ha(DS) |
4
|
Novartis Agro
Phils., Inc. |
|
F
|
Metaldehyde
|
Meta Flo
600 FL |
300 g/L
|
16-20 tbsp/16L
water |
2
|
|
|
P
|
Tannins,
Glycosides, Sterols, and Flavanoids |
Kuhol P
|
245 g/kg
|
20 kg/ha
|
4
|
Pro Green
Phils., Inc. |
|
EC
|
Niclosamide
|
Moluxide
250 EC |
250g/L
|
7-14 tbsp/16L
water |
4
|
Transworld
Trdg. |
EC - Emulsiflable Concentrate = d¹ng s÷a c« ®Æc
F - Flowable= d¹ng láng
G - Granule = d¹ng h¹t
P - Powder = d¹ng bét
PEL - Pellet = d¹ng viªn
WP - Wettable Powder = d¹ng bét nh·o
T - Transplanted = cÊy
DS - Direct Seeded = gieo h¹t trùc tiÕp (gieo s¹)
tbsp - tablespoon = th×a xóp
* Theo Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi, ph©n lo¹i
nguy hiÓm: 2-møc nguy hiÓm trung b×nh; 4- cã
thÓ biÓu hiÖn møc ®é nguy hiÓm bÊt
thưêng trong trưêng hîp b×nh thưêng.
Th«ng tin thªm, xin liªn hÖ:
Crop Protection Division
Philippine Rice Research Institute
Maligaya, Science City of Munos, 3119 Nueva Ecija
Tel. Nos.: (044) 456-0285; -0113 local 227
Published 2001 by the Philippine Rice Research Institute. Readers are
encouraged to reproduce the contents of this bulletin with
acknowledgment.
Th«ng tin vÒ DA-PhilRice
ViÖn nghiªn cøu lóa Philipin (PhilRice) lµ mét
c¬ quan chÝnh phñ thuéc Phßng N«ng nghiÖp
(DA). ChÝnh thøc thµnh lËp ngµy 5 th¸ng
11 n¨m 1985 vµ ®ưîc EO 60 c¶i tæ ngµy
7 th¸ng 11 n¨m 1986 thµnh lËp nªn PhilRice ®Ó
gióp ph¸t triÓn c¸c c«ng nghÖ n¨ng
suÊt cao nh»m s¶n xuÊt ®ñ lóa g¹o
cho mäi ngưêi d©n Philipin. PhilRice thùc hiÖn
nhiÖm vô nµy th«ng qua c¸c nghiªn cøu,
ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ hç trî ®ưêng
lèi. Nh÷ng néi dung nµy ®ưîc thùc
thi ®Çy ®ñ th«ng qua mét m¹ng lưíi
bao gåm 57 chi nh¸nh vµ 104 trung t©m gièng cã
mÆt kh¾p ®Êt nưíc.
C¸c chư¬ng tr×nh liªn ngµnh bao gåm: (1)
gieo s¹ vµ (2) cÊy lóa ruéng tròng; (3)
lóa lai; (4) c¸c gièng lóa sèng trong c¸c
®iÒu kiÖn bÊt lîi; (5) c¸c hÖ thèng
trang tr¹i dùa trªn lóa g¹o; (6) lóa vµ
c¸c s¶n phÈm tõ lóa; (7) c¸c chÝnh
s¸ch nghiªn cøu vµ hç trî; (8) thóc
®Èy vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ. Víi
nh÷ng chư¬ng tr×nh nµy, PhilRice nh¾m tíi
viÖc thóc ®Èy vµ ph¸t triÓn c¸c
c«ng nghÖ dùa trªn c¸c hÖ sinh th¸i,
c¸c vÊn ®Ò ®Æc trưng ®Þa phư¬ng
vµ lîi nhuËn cho nh÷ng ngưêi n«ng d©n
Philipin.
|
|
